Volgens MBSR-grondlegger Jon Kabat-Zinn wordt mindfulness of achtzaamheid vaak gedefinieerd als ‘het bewust aandacht geven aan het huidige moment, zonder hierover te oordelen’. Dit is een vermogen dat men ontwikkelt met behulp van meditatie en andere oefeningen.

Deze definitie van Jon Kabat-Zinn verwijst naar het vermogen om opmerkzaam te zijn van gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties en de fysieke omgeving op een accepterende manier, zonder te oordelen of iets goed of fout is. Daarmee leer je om (negatieve) gedachten en gevoelens te beschouwen als voorbijgaande gebeurtenissen in plaats van feiten, zodat je hier gemakkelijker afstand van kan nemen.

Mindfulness helpt in het herkennen van automatische, soms onbehulpzame, patronen. Meer bewustwording in deze patronen kan leiden tot meer keuzevrijheid, om automatische reacties te doorbreken en te leren reageren op een meer behulpzame manier.